Thuế khoán, hay còn gọi là phương pháp thuế khoán, là một hình thức thu thuế áp dụng chủ yếu cho các hộ kinh doanh cá thể và doanh nghiệp nhỏ tại Việt Nam. Theo phương pháp này, cơ quan thuế ấn định một mức thuế cố định dựa trên doanh thu ước tính, thay vì yêu cầu kê khai chi tiết thu nhập và chi phí. Đây là một cách tiếp cận đơn giản, phù hợp với các hộ kinh doanh có quy mô nhỏ, ít nguồn lực để thực hiện các thủ tục kế toán phức tạp.
>> Tham khảo: Miễn thuế TNDN đối với đối tượng nào?
Tuy nhiên, phương pháp thuế khoán bộc lộ nhiều hạn chế trong bối cảnh kinh tế hiện đại. Thứ nhất, việc ấn định thuế dựa trên ước tính thường thiếu minh bạch, dẫn đến tình trạng thất thoát thuế hoặc bất công giữa các hộ kinh doanh. Thứ hai, thuế khoán không khuyến khích các hộ kinh doanh áp dụng công nghệ, như hóa đơn điện tử, để quản lý doanh thu một cách chính xác. Thứ ba, trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh chuyển đổi số và hội nhập kinh tế quốc tế, việc duy trì một phương pháp thuế lạc hậu như thuế khoán không còn phù hợp.
Theo Nghị quyết 68, dự kiến từ năm 2026, Việt Nam sẽ chính thức xóa bỏ phương pháp thuế khoán, buộc các hộ kinh doanh phải chuyển sang kê khai doanh thu thực tế thông qua hóa đơn điện tử. Quyết định này không chỉ nhằm tăng cường minh bạch mà còn thúc đẩy các hộ kinh doanh hiện đại hóa quy trình vận hành, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý thuế và đóng góp vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.
1. Tác động của việc xóa thuế khoán
1.1. Đối với hộ kinh doanh
Việc xóa thuế khoán đặt ra nhiều thách thức nhưng cũng mang lại cơ hội cho các hộ kinh doanh, đặc biệt trong các lĩnh vực như ăn uống (F&B), bán lẻ, và dịch vụ. Một số tác động chính bao gồm:
-
Tăng chi phí tuân thủ: Các hộ kinh doanh phải đầu tư vào công nghệ, như máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế hoặc phần mềm hóa đơn điện tử (theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP). Điều này đòi hỏi chi phí ban đầu cho phần cứng, phần mềm, và đào tạo nhân viên. Đối với các hộ kinh doanh nhỏ, đặc biệt ở vùng nông thôn, đây có thể là một gánh nặng tài chính.
-
Thay đổi tư duy vận hành: Nhiều hộ kinh doanh quen với việc quản lý thủ công hoặc không ghi chép đầy đủ doanh thu. Việc chuyển sang kê khai doanh thu thực tế đòi hỏi họ phải thay đổi thói quen, học cách sử dụng công nghệ và tuân thủ các quy định pháp lý chặt chẽ hơn. Theo một bài đăng trên X, sự thành công của thanh toán QR cho thấy các hộ kinh doanh có thể thích nghi với công nghệ nếu được hỗ trợ đúng cách.
-
Tăng tính minh bạch: Việc sử dụng hóa đơn điện tử giúp cơ quan thuế theo dõi chính xác doanh thu, giảm thiểu gian lận thuế. Điều này cũng tạo ra sân chơi công bằng giữa các hộ kinh doanh, khi không còn tình trạng “đi đêm” với cán bộ thuế để ấn định mức thuế thấp hơn thực tế.
-
Cơ hội hiện đại hóa: Việc áp dụng hóa đơn điện tử và công nghệ quản lý không chỉ đáp ứng yêu cầu pháp lý mà còn giúp các hộ kinh doanh tối ưu hóa quy trình vận hành. Ví dụ, các phần mềm như S-Invoice (Viettel) hay VNPT Invoice cung cấp tích hợp với hệ thống kế toán, giúp theo dõi dòng tiền và đưa ra quyết định kinh doanh hiệu quả hơn.
>> Tham khảo: Hóa đơn điện tử; Báo giá hóa đơn điện tử.
1.2. Đối với cơ quan thuế
Xóa thuế khoán mang lại nhiều lợi ích cho cơ quan thuế, bao gồm:
-
Tăng cường quản lý thuế: Hóa đơn điện tử kết nối trực tiếp với hệ thống của Tổng cục Thuế, cho phép giám sát doanh thu theo thời gian thực. Điều này giảm thiểu thất thoát thuế và nâng cao hiệu quả quản lý.
-
Giảm tham nhũng và lạm quyền: Khi doanh thu được ghi nhận minh bạch, cơ hội để cán bộ thuế lợi dụng quyền hạn ấn định thuế khoán không còn. Điều này cũng được Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh trong phản hồi gần đây, khi ông khẳng định rằng các trường hợp hộ kinh doanh đóng cửa không liên quan đến chính sách thuế mà do các vấn đề khác như hàng giả.
-
Dữ liệu kinh tế chính xác hơn: Việc kê khai doanh thu thực tế cung cấp dữ liệu đáng tin cậy để phân tích tình hình kinh tế, từ đó hỗ trợ Chính phủ xây dựng chính sách phù hợp hơn.
1.3. Đối với người tiêu dùng
Người tiêu dùng cũng chịu tác động gián tiếp từ việc xóa thuế khoán.
Do các hộ kinh doanh phải đầu tư vào công nghệ và tuân thủ quy định mới, chi phí vận hành có thể tăng, dẫn đến việc tăng giá một số sản phẩm và dịch vụ, đặc biệt trong lĩnh vực F&B.
Tuy nhiên, hóa đơn điện tử cũng giúp người tiêu dùng dễ dàng kiểm tra tính hợp lệ của giao dịch, đảm bảo quyền lợi khi mua sắm.
>> Tham khảo: So sánh điểm mới của Thông tư 32/2025/TT-BTC và Thông tư 78/2021/TT-BTC.
2. Thách thức và giải pháp
2.1. Thách thức
-
Thiếu kỹ năng công nghệ: Nhiều hộ kinh doanh, đặc biệt ở khu vực nông thôn, thiếu kỹ năng sử dụng phần mềm hóa đơn điện tử hoặc máy tính tiền. Điều này đòi hỏi sự hỗ trợ mạnh mẽ từ phía cơ quan thuế và nhà cung cấp dịch vụ.
-
Chi phí ban đầu cao: Đối với các hộ kinh doanh nhỏ, việc đầu tư vào máy tính tiền hoặc phần mềm có thể chiếm một phần đáng kể ngân sách.
-
Kháng cự thay đổi: Một số hộ kinh doanh lo ngại rằng việc kê khai doanh thu thực tế sẽ làm tăng nghĩa vụ thuế, dẫn đến tâm lý phản đối hoặc tìm cách lách luật.
- >> Tham khảo: Tra cứu hóa đơn; Tra cứu hóa đơn điện tử.
2.2. Giải pháp
-
Tăng cường hỗ trợ từ nhà nước: Chính phủ có thể cung cấp các gói hỗ trợ tài chính, như trợ giá phần mềm hoặc miễn phí đào tạo, để giảm gánh nặng cho các hộ kinh doanh. Các chương trình hướng dẫn sử dụng hóa đơn điện tử, như được cung cấp trên cổng https://hoadondientu.gdt.gov.vn, cần được đẩy mạnh.
-
Hợp tác với nhà cung cấp dịch vụ: Các nhà cung cấp như Viettel, VNPT, và Thái Sơn đang cung cấp giải pháp hóa đơn điện tử với chi phí hợp lý, hỗ trợ tích hợp và lưu trữ miễn phí trong 10 năm. Chính phủ có thể hợp tác với họ để triển khai các chương trình ưu đãi cho hộ kinh doanh.
-
Tuyên truyền và nâng cao nhận thức: Các chiến dịch truyền thông cần nhấn mạnh lợi ích của hóa đơn điện tử, như cải thiện quản lý tài chính và tăng uy tín với khách hàng, để khuyến khích hộ kinh doanh tham gia.
>> Tham khảo: Hộ kinh doanh cá thể có được xuất hóa đơn đỏ hay không?.
Kết luận
Việc xóa thuế khoán từ năm 2026 là một bước đi quan trọng trong hành trình hiện đại hóa hệ thống thuế của Việt Nam. Mặc dù đặt ra nhiều thách thức cho các hộ kinh doanh, đặc biệt về chi phí và kỹ năng công nghệ, chính sách này cũng mở ra cơ hội để họ chuyển đổi số, nâng cao hiệu quả quản lý và cạnh tranh công bằng. Với sự hỗ trợ từ cơ quan thuế, nhà cung cấp dịch vụ, và các chiến dịch tuyên truyền, các hộ kinh doanh hoàn toàn có thể thích nghi và phát triển trong bối cảnh mới.
Việc áp dụng hóa đơn điện tử không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là bước tiến để Việt Nam xây dựng một nền kinh tế minh bạch và hiện đại. Các hộ kinh doanh cần chủ động chuẩn bị, từ việc tìm hiểu các quy định mới (Nghị định 70/2025/NĐ-CP, Thông tư 32/2025/TT-BTC) đến đầu tư vào công nghệ phù hợp. Trong tương lai, sự kết hợp giữa chính sách thuế hiệu quả và công nghệ số sẽ là động lực để các hộ kinh doanh nhỏ vươn lên, đóng góp nhiều hơn vào sự phát triển bền vững của đất nước.
Mọi thắc mắc hay muốn được tư vấn muốn được tư vấn về phần mềm hóa đơn điện tử E-invoice hoàn toàn miễn phí, Quý doanh nghiệp vui lòng liên hệ:
CÔNG TY PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÁI SƠN
- Địa chỉ: Số 15 Đặng Thùy Trâm – Cầu Giấy – Hà Nội
- Tổng đài HTKH: 1900 4767 – 1900 4768
- Tel : 024.37545222
- Fax: 024.37545223
- Website: https://einvoice.vn/
Để lại một phản hồi