Quy định Báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo Thông tư 99/2025/TT-BTC

Thông tư 99/2025/TT-BTC, ban hành ngày 27/10/2025 bởi Bộ Tài chính, thay thế Thông tư 200/2014/TT-BTC, mang đến nhiều cải cách nhằm hiện đại hóa chế độ kế toán doanh nghiệp Việt Nam, hướng tới tiệm cận chuẩn mực IFRS. Áp dụng từ ngày 01/01/2026 cho năm tài chính bắt đầu từ hoặc sau ngày này, Thông tư mới giữ nguyên cấu trúc bốn báo cáo tài chính chính, trong đó Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (Cash Flow Statement) tiếp tục là báo cáo quan trọng, cung cấp thông tin về nguồn gốc và sử dụng tiền trong kỳ. Theo Điều 17 và Phụ lục IV, báo cáo này giúp người sử dụng đánh giá khả năng tạo ra tiền, thanh toán nợ và duy trì hoạt động của doanh nghiệp.

1. Khái niệm và mục đích của Báo cáo lưu chuyển tiền tệ

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ phản ánh dòng tiền thuần từ ba hoạt động chính: hoạt động kinh doanh, đầu tư và tài chính. Mục đích chính là cung cấp thông tin về khả năng tạo tiền mặt và tương đương tiền, giúp đánh giá tính thanh khoản, rủi ro tài chính và khả năng đầu tư mở rộng.

Khác với Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (dựa trên nguyên tắc dồn tích), báo cáo này dựa trên nguyên tắc tiền mặt thực tế, tránh méo mó từ các khoản phải thu/ phải trả hoặc khấu hao không ảnh hưởng tiền mặt.

Theo Điều 19 Thông tư 99, báo cáo phải trung thực, hợp lý, nhất quán và có số liệu so sánh kỳ trước. Doanh nghiệp được bổ sung chỉ tiêu nếu cần, miễn thuyết minh rõ ràng, tăng tính linh hoạt so với quy định cũ.

>> Tham khảo: Doanh nghiệp cần tuân thủ những quy định lưu trữ hóa đơn điện tử nào?

2. Cấu trúc và phương pháp lập

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo Thông tư 99 sử dụng mẫu số B03-DN (cho doanh nghiệp đáp ứng giả định hoạt động liên tục), với hai phương pháp chính:

• Phương pháp trực tiếp: Liệt kê thu/chi tiền mặt trực tiếp từ hoạt động kinh doanh (thu từ khách hàng, chi trả nhà cung cấp…).
• Phương pháp gián tiếp: Bắt đầu từ lợi nhuận trước thuế, điều chỉnh các khoản không ảnh hưởng tiền mặt (khấu hao, dự phòng) và thay đổi vốn lưu động.

Cấu trúc cơ bản gồm:

• Lưu chuyển tiền từ hoạt động kinh doanh: Thường là nguồn tiền chính, phản ánh sức khỏe hoạt động cốt lõi.
• Lưu chuyển tiền từ hoạt động đầu tư: Thu/chi từ mua bán tài sản cố định, đầu tư tài chính.
• Lưu chuyển tiền từ hoạt động tài chính: Vay nợ, trả nợ, phát hành cổ phiếu, cổ tức.
• Ảnh hưởng của thay đổi tỷ giá hối đoái (nếu có).
• Tiền và tương đương tiền cuối kỳ.

>> Tham khảo: Hóa đơn điện tử; Báo giá hóa đơn điện tử.

3. Điểm mới nổi bật so với Thông tư 200/2014/TT-BTC

Thông tư 99 mang đến một số cải tiến cho Báo cáo lưu chuyển tiền tệ:

• Đổi tên một số chỉ tiêu: Phù hợp hơn với thông lệ quốc tế, phản ánh chính xác bản chất giao dịch.
• Linh hoạt bổ sung chỉ tiêu: Doanh nghiệp tự thêm chỉ tiêu phục vụ quản trị nội bộ, chỉ cần thuyết minh.
• Xử lý đơn vị tiền tệ: Khi ghi sổ bằng ngoại tệ, các khoản mục lưu chuyển tiền tệ chuyển đổi theo tỷ giá thực tế phát sinh (hoặc bình quân nếu chênh lệch nhỏ), thay vì cứng nhắc như trước.
• Hợp nhất báo cáo: Loại trừ toàn bộ giao dịch nội bộ, đảm bảo dòng tiền thực tế của tập đoàn.
• Mẫu riêng cho trường hợp đặc biệt: Mẫu B03-DNKLT cho doanh nghiệp không đáp ứng giả định hoạt động liên tục.

Những thay đổi này giúp báo cáo dễ so sánh quốc tế, hỗ trợ doanh nghiệp FDI và niêm yết.

>> Tham khảo: Quy trình 8 bước chuyển từ hộ kinh doanh khoán sang kê khai thuế từ 1/1/2026.

4. Nguyên tắc lập và trình bày

Theo Điều 19 và Điều 6 Thông tư 99:

• Phân loại dòng tiền đúng hoạt động, không bù trừ thu/chi trừ trường hợp quy định.
• Trình bày số liệu kỳ trước để so sánh.
• Thuyết minh sự kiện sau ngày báo cáo nếu ảnh hưởng trọng yếu đến dòng tiền.
• Khi thay đổi chính sách hoặc sai sót trọng yếu, điều chỉnh hồi tố.

Đặc biệt, với doanh nghiệp chọn ngoại tệ ghi sổ, báo cáo chính thức nộp nhà nước phải bằng VND, chuyển đổi theo tỷ giá thực tế.

>> Tham khảo: Tra cứu hóa đơn; Tra cứu hóa đơn điện tử.

5. Tác động đến doanh nghiệp và khuyến nghị

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo Thông tư 99 trở thành công cụ mạnh mẽ hỗ trợ quản trị dòng tiền, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế biến động. Nó giúp lãnh đạo dự báo thanh khoản, nhà đầu tư đánh giá rủi ro. Tuy nhiên, doanh nghiệp cần:

• Cập nhật phần mềm kế toán để tự động tổng hợp dòng tiền theo mẫu mới.
• Đào tạo nhân sự về phương pháp lập, đặc biệt xử lý ngoại tệ.
• Thử nghiệm lập báo cáo song song năm 2025 để đảm bảo chính xác từ 2026.

Tóm lại, Báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo Thông tư 99/2025/TT-BTC không chỉ tuân thủ pháp lý mà còn nâng cao chất lượng quản trị tài chính, góp phần hội nhập quốc tế. Doanh nghiệp chủ động chuẩn bị sẽ tận dụng tối đa lợi ích từ cải cách này.

Kết luận

Mọi thắc mắc hay muốn được tư vấn muốn được tư vấn về phần mềm hóa đơn điện tử E-invoice hoàn toàn miễn phí, Quý doanh nghiệp vui lòng liên hệ:

CÔNG TY PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÁI SƠN

• Địa chỉ: Số 15 Đặng Thùy Trâm – Cầu Giấy – Hà Nội
• Tổng đài HTKH: 1900 4767 – 1900 4768
• Tel : 024.37545222
• Fax: 024.37545223
• Website: https://einvoice.vn/