
Biểu thuế xuất nhập khẩu là công cụ pháp lý quan trọng trong quản lý thương mại quốc tế, được ban hành bởi Chính phủ Việt Nam nhằm điều tiết hoạt động xuất nhập khẩu, bảo vệ sản xuất trong nước và thúc đẩy hội nhập kinh tế. Đây là danh mục chi tiết các mã hàng hóa, mô tả và mức thuế suất áp dụng cho từng mặt hàng khi xuất hoặc nhập vào Việt Nam. Biểu thuế không chỉ hỗ trợ doanh nghiệp dự đoán chi phí mà còn định hình chiến lược kinh doanh, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA) như EVFTA, CPTPP và RCEP. Năm 2025, Biểu thuế xuất nhập khẩu tiếp tục được cập nhật, phản ánh xu hướng hội nhập kinh tế sâu rộng và các yêu cầu mới về phát triển bền vững.
1. Vai trò của Biểu thuế xuất nhập khẩu
Biểu thuế xuất nhập khẩu đóng vai trò cốt lõi trong chính sách thương mại của Việt Nam, với các chức năng chính:
- Điều tiết thương mại quốc tế: Thuế suất cao đối với một số mặt hàng nhập khẩu (như ô tô, hàng tiêu dùng xa xỉ) giúp bảo vệ sản xuất trong nước, trong khi thuế suất thấp hoặc miễn thuế cho nguyên liệu đầu vào thúc đẩy sản xuất và xuất khẩu.
- Tăng cường nguồn thu ngân sách: Thuế xuất nhập khẩu là nguồn thu quan trọng, góp phần vào ngân sách nhà nước, mặc dù tỷ trọng này giảm dần nhờ các cam kết cắt giảm thuế quan trong FTA.
- Thúc đẩy hội nhập kinh tế: Biểu thuế được điều chỉnh để tuân thủ các cam kết quốc tế, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tận dụng ưu đãi thuế quan, đặc biệt với các thị trường lớn như EU, Mỹ, Nhật Bản và Trung Quốc.
- Hỗ trợ phát triển bền vững: Năm 2025, các mặt hàng thân thiện với môi trường, như thiết bị năng lượng tái tạo, được hưởng ưu đãi thuế để khuyến khích kinh tế xanh.
Biểu thuế cũng là cơ sở để doanh nghiệp tính toán chi phí, xây dựng giá bán cạnh tranh và lập kế hoạch kinh doanh dài hạn.
>> Tham khảo: Hóa đơn điện tử; Báo giá hóa đơn điện tử.
2. Cập nhật Biểu thuế xuất nhập khẩu 2025
Năm 2025, Biểu thuế xuất nhập khẩu Việt Nam được cập nhật theo Nghị định mới (thay thế Nghị định 122/2022/NĐ-CP), dựa trên Danh mục hàng hóa xuất nhập khẩu Việt Nam (phiên bản 2022, phù hợp với Hệ thống hài hòa mô tả và mã hóa hàng hóa – HS Code 2022 của Tổ chức Hải quan Thế giới). Các thay đổi chính bao gồm:
- Giảm thuế nhập khẩu: Một số mặt hàng chiến lược như nguyên liệu sản xuất, thiết bị y tế, và công nghệ xanh được giảm thuế suất từ 5-10% xuống 0-3%. Ví dụ, pin năng lượng mặt trời và turbine gió được miễn thuế để hỗ trợ ngành năng lượng tái tạo.
- Tăng cường kiểm soát hàng giả: Các mặt hàng dệt may, giày dép, và thực phẩm nhập khẩu chịu kiểm soát chặt hơn, với thuế suất không đổi nhưng yêu cầu nghiêm ngặt về chứng nhận xuất xứ (C/O) để ngăn chặn hàng giả, hàng nhái.
- Ưu đãi theo FTA: Các mặt hàng xuất khẩu sang thị trường EU, Nhật Bản, và Hàn Quốc được hưởng thuế suất 0% nếu đáp ứng quy tắc xuất xứ. Ví dụ, thủy sản Việt Nam xuất sang EU dưới EVFTA được miễn thuế nếu có C/O mẫu EUR.1.
- Thuế chống bán phá giá: Một số mặt hàng nhập khẩu như thép, nhôm từ một số quốc gia chịu thuế chống bán phá giá từ 10-20% để bảo vệ ngành công nghiệp nội địa.
- Quản lý hạn ngạch thuế quan: Đối với các mặt hàng nhạy cảm như đường, thuốc lá, và muối, hạn ngạch thuế quan được áp dụng theo Quyết định 2260/QĐ-BCT (15/9/2025), với thuế suất trong hạn ngạch thấp hơn đáng kể so với ngoài hạn ngạch.
Biểu thuế 2025 được cung cấp dưới dạng file Excel trên cổng thông tin của Tổng cục Hải quan, cho phép doanh nghiệp tra cứu mã HS, mô tả hàng hóa, thuế suất ưu đãi, ưu đãi đặc biệt (FTA), và thuế giá trị gia tăng (VAT).
>> Tham khảo: Các phương pháp kê khai thuế GTGT.
3. Hướng dẫn sử dụng Biểu thuế xuất nhập khẩu
Để tận dụng hiệu quả Biểu thuế 2025, doanh nghiệp cần thực hiện các bước sau:
- Tra cứu mã HS: Xác định mã HS chính xác cho hàng hóa để áp dụng đúng thuế suất. Có thể sử dụng file Excel từ Tổng cục Hải quan hoặc công cụ tra cứu trực tuyến.
- Kiểm tra ưu đãi FTA: Đảm bảo hàng hóa đáp ứng quy tắc xuất xứ để hưởng thuế suất ưu đãi. Ví dụ, dệt may xuất sang EU cần đáp ứng quy tắc “từ sợi trở đi”.
- Cập nhật quy định chuyên ngành: Một số mặt hàng (hóa chất, thực phẩm chức năng) yêu cầu giấy phép nhập khẩu hoặc kiểm định chất lượng.
- Tối ưu hóa chi phí: Kế hoạch nhập nguyên liệu vào thời điểm thuế suất thấp hoặc trong hạn ngạch để giảm chi phí.
- Tư vấn chuyên gia: Hợp tác với các đơn vị tư vấn hải quan để xử lý các vấn đề phức tạp như thuế chống bán phá giá hoặc tranh chấp thương mại.
Doanh nghiệp cần sử dụng phần mềm khai báo hải quan như ECUS, VnacCS hoặc tương đương, và phải có chữ ký số (USB Token) để ký điện tử. Nếu là doanh nghiệp mới, cần đăng ký tài khoản tại Cổng thông tin điện tử Hải quan Việt Nam (customs.gov.vn).
>> Tham khảo: Tra cứu hóa đơn; Tra cứu hóa đơn điện tử.
3.1. Chuẩn Bị Hồ Sơ Và Thông Tin Cần Thiết
- Thu thập chứng từ:
- Hợp đồng ngoại thương (Sales Contract).
- Hóa đơn thương mại (Commercial Invoice).
- Phiếu đóng gói (Packing List).
- Vận đơn (Bill of Lading/Airway Bill).
- Chứng nhận xuất xứ (C/O) nếu áp dụng ưu đãi thuế từ FTA (ví dụ: EVFTA, CPTPP).
- Giấy phép nhập khẩu/xuất khẩu (nếu hàng hóa thuộc diện quản lý chuyên ngành như hóa chất, thực phẩm).
- Giấy kiểm dịch, kiểm định chất lượng (nếu áp dụng).
- Xác định mã HS Code và thuế suất: Tra cứu mã phân loại hàng hóa (HS Code) trên Biểu thuế xuất nhập khẩu 2025 (tải file Excel từ Tổng cục Hải quan). Sử dụng công cụ tra cứu trực tuyến tại customs.gov.vn để tính thuế suất ưu đãi (0-3% cho nhiều mặt hàng theo FTA), thuế VAT (thường 10%), và các loại thuế khác. Ví dụ: Pin năng lượng mặt trời được miễn thuế nhập khẩu theo Biểu thuế 2025.
- Tính toán sơ bộ thuế: Sử dụng công thức: Thuế nhập khẩu = Giá trị hàng hóa (CIF) × Thuế suất. Tổng thuế = Thuế nhập khẩu + VAT + TTĐB + BVMT (nếu có). Doanh nghiệp có thể dùng phần mềm để tự động tính.
- Lưu ý: Nếu hàng hóa thuộc hạn ngạch thuế quan (như đường theo Quyết định 2260/QĐ-BCT), phải kiểm tra hạn ngạch còn lại.
>> Tham khảo: Dự thảo thuế TNCN: Biểu thuế chỉ còn 5 bậc & nâng mức giảm trừ gia cảnh.
3.2. Đăng Nhập Hệ Thống Và Thiết Lập Thông Tin
- Truy cập phần mềm khai báo hải quan (ECUS hoặc VNACCS).
- Đăng nhập bằng mã số thuế, mật khẩu và chữ ký số.
- Thiết lập thông số hệ thống: Chọn “Hệ thống → Thiết lập thông số khai báo VNACCS → Nhập thông tin doanh nghiệp → Ghi → Kiểm tra kết nối”. Điều này đảm bảo hệ thống kết nối với Tổng cục Hải quan.
- Chọn loại tờ khai: Đối với nhập khẩu dùng mẫu HQ/2015/NK; xuất khẩu dùng HQ/2015/XK.
3.3. Khởi Tạo Và Khai Báo Tờ Khai Hải Quan (Kê Khai Thông Tin Chung)
- Chọn menu “Tờ khai hải quan → Đăng ký mới tờ khai (EDA cho xuất khẩu hoặc IDA cho nhập khẩu)”.
- Khai thông tin chung (Tab 1):
- Người xuất/nhập khẩu: Nhập mã số thuế, tên, địa chỉ (hệ thống tự động lấy nếu đã đăng ký). Đối với nhập khẩu, ghi thông tin người bán nước ngoài; xuất khẩu ghi thông tin người mua.
- Phương thức vận chuyển: Chọn mã (ví dụ: B cho đường biển, A cho đường hàng không).
- Số vận đơn, số hóa đơn, số hợp đồng.
- Loại hình xuất nhập khẩu (ví dụ: A11 cho nhập kinh doanh thông thường).
- Tỷ giá chuyển đổi ngoại tệ sang VND (theo tỷ giá Ngân hàng Nhà nước ngày khai báo).
- Khai thông tin hàng hóa (Tab 2 – Chi tiết hàng):
- Tên hàng, mô tả chi tiết (tính chất, kích thước, nhãn hiệu).
- Mã HS Code, số lượng, đơn vị tính, đơn giá (theo hóa đơn).
- Giá trị hàng hóa (FOB cho xuất khẩu, CIF cho nhập khẩu).
- Xuất xứ hàng hóa (quốc gia sản xuất).
- Kê khai thuế: Hệ thống tự động tính thuế dựa trên mã HS, nhưng cần kiểm tra và chọn mã thuế (ví dụ: D cho nộp thuế ngay, hoặc bảo lãnh nếu luồng đỏ).
- Các chứng từ kèm theo (C/O, giấy phép).
- Khai thông tin container/vận chuyển (Tab 3): Số container, trọng lượng, nếu áp dụng.
>> Tham khảo: Thủ tục phát hành hóa đơn điện tử.
3.4. Gửi Tờ Khai Và Phân Luồng Tự Động
- Kiểm tra lại toàn bộ thông tin (hệ thống sẽ cảnh báo lỗi nếu sai).
- Ký điện tử tờ khai bằng chữ ký số.
- Gửi tờ khai: Chọn “Gửi tờ khai” (hệ thống trả về số tờ khai ngay lập tức).
- Hệ thống phân luồng tự động dựa trên quản lý rủi ro (theo Luật Hải quan 2025):
- Luồng xanh (1): Không kiểm tra chứng từ/hàng, chỉ cần nộp thuế điện tử qua eTax hoặc ngân hàng liên kết. Thời gian thông quan nhanh nhất (vài giờ).
- Luồng vàng (2): Kiểm tra chứng từ, bổ sung nếu cần.
- Luồng đỏ (3): Kiểm tra thực tế hàng hóa tại cảng, có thể mất 1-2 ngày.
- Nếu luồng đỏ, xuất trình hàng hóa và chứng từ gốc cho hải quan kiểm tra.
3.5. Nộp Thuế Và Hoàn Thành Nghĩa Vụ Thuế
- Sau khi tờ khai được chấp nhận, hệ thống tự động tính tổng số thuế phải nộp (hiển thị trên tờ khai copy).
- Nộp thuế điện tử: Qua cổng eTax (etax.gov.vn), tài khoản ngân hàng liên kết với hải quan, hoặc nộp trực tiếp tại kho bạc. Thời hạn: Trước khi thông quan (thường 30 phút sau khi nhận quyết định).
- Nếu có bảo lãnh thuế (đối với doanh nghiệp ưu tiên), không cần nộp ngay mà nộp sau (trong 60 ngày).
- Xác nhận nộp thuế: Hệ thống cập nhật và thông báo “Hoàn thành nghĩa vụ thuế”.
3.6. Thông Quan Và Lấy Hàng
- In tờ khai đã phê duyệt (đóng dấu hải quan nếu cần).
- Đối với luồng xanh/vàng: Hàng tự động thông quan, lấy hàng ngay.
- Đối với luồng đỏ: Sau kiểm tra, nhận quyết định thông quan.
- Lưu trữ tờ khai và chứng từ để quyết toán sau (nếu cần).
>> Tham khảo: Hóa đơn VAT; Hóa đơn thay thế.
3.7. Sửa Đổi Hoặc Bổ Sung (Nếu Có Lỗi)
- Nếu phát hiện sai sót (ví dụ: sai mã HS dẫn đến sai thuế), đăng nhập lại và chọn “Sửa chữa bổ sung tờ khai”.
- Gửi bổ sung, nộp phạt nếu chậm trễ (theo Nghị định 128/2021/NĐ-CP, phạt từ 20-100% số thuế thiếu).
- Thời hạn sửa: Trong vòng 60 ngày sau thông quan.
3.8. Theo Dõi Và Báo Cáo Sau Thông Quan
- Theo dõi trạng thái tờ khai trên cổng customs.gov.vn.
- Quyết toán thuế cuối kỳ (hàng quý hoặc năm) nếu có tạm nộp.
- Lưu ý cập nhật Biểu thuế 2025 để tránh sai sót, đặc biệt với các thay đổi về ưu đãi FTA và thuế xanh.
Quy trình này giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật, tối ưu chi phí và thúc đẩy xuất nhập khẩu. Để tra cứu cụ thể, truy cập customs.gov.vn hoặc tải phần mềm ECUS.
Kết luận
Mọi thắc mắc hay muốn được tư vấn muốn được tư vấn về phần mềm hóa đơn điện tử E-invoice hoàn toàn miễn phí, Quý doanh nghiệp vui lòng liên hệ:
CÔNG TY PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÁI SƠN
- Địa chỉ: Số 15 Đặng Thùy Trâm – Cầu Giấy – Hà Nội
- Tổng đài HTKH: 1900 4767 – 1900 4768
- Tel : 024.37545222
- Fax: 024.37545223
- Website: https://einvoice.vn/
Để lại một phản hồi